Aim For Zero: een 3-in-1 concept als alternatief voor antibiotica en gemedicineerde zinkoxide

Het gebruik van hoge gehaltes aan zinkoxide is gedurende jaren een welgekomen aanvulling geweest op antibiotica ter preventie van speendiarree bij biggen. De laatste tijd is er echter toenemende bezorgdheid over het gebruik van antibiotica in de varkenshouderij. Dit komt enerzijds door het ontstaan van antibioticaresistentie bij varkens en mogelijke overdracht op mensen die ook afhankelijk zijn van antibiotica om ernstige bacteriële infecties te behandelen. Anderzijds is er ook het toenemend inzicht over onder andere de ecotoxiciteit die heeft geleid tot de beslissing van de Europese Commissie om het gebruik van therapeutische concentraties zinkoxide in het voer te verbieden in de volledige Europese Unie tegen ten laatste 26/6/2022.

Aangezien de EU-lidstaten zelf mochten bepalen hoelang zij de overgangsperiode laten lopen, varieert het einde van de vergunning van land tot land. Zo heeft Nederland, zeer snel na de communicatie van de Europese Commissie al beslist om de vergunning van Gutal®, het in Nederland énige vergunde geneesmiddel voor diergeneeskundig gebruik op basis van zinkoxide in te trekken, en het gebruik te verbieden vanaf mei 2018. Andere landen volgden reeds, zoals België en Frankrijk.

Dit zorgde ervoor dat we in deze landen samen met onze klanten stap voor stap hen konden voorbereiden en hen laten omschakelen naar een productie zonder gemedicineerde zink. Hierdoor zijn we in staat om onze field experience te delen met onze klanten in de landen die nog voor deze uitdaging staan. Want naast de uitdaging van het elimineren van gemedicineerde zink wacht hen ook een andere uitdaging: de nieuwe EU-regelgevingen omtrent antibioticagebruik die in voege gaan vanaf 28 januari 2022. Hoofddoelstelling van Regelgeving 2019/4 en 2019/6 is het bannen van routinematig gebruik van antibiotica en (preventieve) groepsbehandelingen.

Earlyfeed staat gekend in de markt voor zijn kostefficiënte oplossingen en innovatieve concepten ter ondersteuning van de darmgezondheid en op die manier het gebruik van antimicrobiële middelen te reduceren. Een voorbeeld hiervan is het alomgekende product Aromabiotic^®, een gepatenteerde specifieke blend van middellange ketenvetzuren (MCFA’s). Bij Earlyfeed zijn we ervan overtuigd dat de sleutel tot het succesvol bannen van gemedicineerde zink én het reduceren van antibioticagebruik een meervoudige aanpak vergt. Daarom lanceerden we samen met Agrimprove het ‘Aim For Zero’ programma. Dit concept omvat een totaaladvisering met focus op drie pijlers: management, nutritie en de toepassing van innovatieve oplossingen.

De kraamstal is de motor voor een rendabel en gezond bedrijf en is tevens de start van het ‘Aim-For-Zero programma’. De snel evoluerende genetica in de varkenshouderij zorgt voor grotere worpgroottes en als gevolg daarvan hebben de biggen ook minder toegang tot colostrum en melk, waardoor de darmmaturatie niet alleen minder goed maar ook minder efficiënt verloopt. Een goed ontwikkelde darm en -flora is essentieel om vlot te kunnen spenen. Als we het relatief gemak bekijken waarmee biggen van 26 dagen leeftijd gespeend worden, in vergelijking met vroeggespeende biggen wordt dit zeker duidelijk. Vanaf 2 dagen na geboorte de biggen leren eten is cruciaal voor een succesvol en gezond speenproces. Het actief ondersteunen van alle biggen zal enerzijds bijdragen tot een gezond microbioom en anderzijds zorgen voor een goed ontwikkelde darm. De darm moet immers in staat zijn om nutriënten maximaal op te nemen en verstoringen van de darmflora en -gezondheid te vermijden. Om de darmontwikkeling en een gezonde darmflora optimaal te sturen, lanceerde Earlyfeed het START+ concept. Dit concept, gebaseerd op de werking van prebiotische componenten in zeugencolostrum en -melk, zal de darm gezond ontwikkelen. Goed kraamstalmanagement zal meer dan ooit zijn vruchten afwerpen in een zinkoxide én antibiotica vrije opfok.

De biggen gezond houden, daar draait het dan weer om in de eerste 14 dagen na spenen en dat is net waar het ‘Aim-For-Zero programma’ de aandacht op vestigt. Waar kunnen we sleutelen, welke genetica is er op het bedrijf, wat is de gezondheidsstatus van het bedrijf, hoe zien de drinkwaterkwaliteit en klimaatomstandigheden eruit, hoe worden de biggen na spenen opgevangen, en hoe kunnen we onder deze omstandigheden met voeder deze stressoren opvangen,…? Het ruimere plaatje zien, dat is belangrijk! Veel meer dan louter Coli onderdrukken gaat het over het ondersteunen van de gezonde darmflora en het behouden van de darmbarrièrefunctie. Met Vitastart Zero bieden we een nutritionele oplossing die focust op het veilig opstarten van de biggen. Daarvoor kijken we enerzijds naar het toepassen van inerte en fermenteerbare vezels, het controleren van de zuurbindende waarde, het gebruik van specifieke energiebronnen voor de darmflora en -villi en een doorgedreven aandacht voor eiwitverteerbaarheid. Anderzijds bevat het concept ook de innovatieve oplossing Vitazero. Dit additief combineert de antibacteriële werking van MCFA’s, de bewezen antioxiderende werking van plantpolyfenolen en de pathogeenbindende werken van specifiek geselecteerde functionele vezels. Tegelijk blijft het stimuleren van de voederopname essentieel om de veiligheid te garanderen. Hiervoor maken we gebruik van smakelijke en goed verteerbare grondstoffen zoals geëxtrudeerde granen.

Nu, ongeveer 2,5 jaar na de officiële lancering, bewijzen de vele positieve praktijkproeven dat spenen zonder gemedicineerde zink en antibiotica zeker mogelijk is wanneer men alle aspecten goed onder controle heeft. Actueel schatten we dat we ongeveer 8 miljoen biggen succesvol hebben gespeend met het ‘Aim-For-Zero’ programma binnen de EU. Men kan stellen dat dit aantal slechts 5.5% van de varkenspopulatie in de EU is. Echter dient hier wel de kanttekening gemaakt te worden dat de EU-landen met een hoge varkenspopulatie noch de EU-regelgeving omtrent de ban op zinkoxide noch deze omtrent het antibioticagebruik al hebben ingevoerd. Earlyfeed heeft de visie dat het anticiperen op het toepassen van gedegen management en op het inzetten van de juiste nutritionele oplossingen zoals Vitastart Zero de sleutel zijn om de EU-regelgevingen met effectieve ingang in 2022 nu al te starten zonder in te boeten op technische prestaties en de daaraan gekoppelde economische resultaten.